Op 22 juni 2013 bestempelde ik 2013 tot het jaar van de Selfie. En gelijk heb ik gekregen. Inmiddels zijn we zo’n klein jaar verder en zijn allerlei soorten van Selfies de revue gepasseerd. Van grappig tot macaber. Van de Space Selfie, de Selfie Olympics, de Sello Tape Selfies tot de Funeral Selfie (waar zelfs Obama tijdens de begrafenis van Nelson Mandela aan meedeed). De Suicide Selfie slaat echter alles.
Op 4 december 2013 werd er voor het eerst over een bericht. Een blonde vrouw had een half uur voor de beroemde Brooklyn Bridge staan toekijken hoe iemand van de brug af wilde springen om een einde aan zijn leven te maken. Vlak voordat de man van gedachten veranderde en door reddingswerkers van de brug werd werd geloodst maakte zij de bewuste foto. De bewuste foto kreeg wereldwijd aandacht en de media sprak er schande van.
Afgelopen zaterdag was het wederom raak. Een man wilde van een brug afspringen die over een snelweg heenliep. Bestuurders waarschuwden 911 en kort daarna werd de bewuste snelweg afgesloten. Hetgeen resulteerde in een drie uur durende file. Een aantal gestrande automobilisten probeerde op een uiterst morbide manier de tijd te doden door een groepsselfie te maken met de springer op de achtergrond.
De groep zelf werd op hun beurt ook weer vastgelegd. Vanaf de brug wist een Twitteraar ook hen toe te vertrouwen aan het digitale canvas.
Selfies maken is “psychische stoornis”
De vraag is nu waarom mensen dit doen? Momenteel waart er een hoax over het internet waarin zogenaamd wordt gerefereerd naar wetenschappelijk onderzoek van de American Psychiatric Association (APA) dat een antwoord geeft op deze vraag. “Het blijkt dat mensen die veelvuldig een selfie maken lijden aan een psychische stoornis. De aandoening heet ‘selfitis’ en wordt gedefinieerd als ‘de obsessieve en compulsieve wens’ om foto’s van jezelf te maken en ze op social media te plaatsen. Een gebrek aan eigenwaarde en een tekort aan intimiteit is de achterliggende oorzaak van deze mentale aandoening. Er worden zelf een drietal niveaus van dit ziektebeeld: borderline selfitis, acute selfitis en chronische selfitis. De chronische gevallen zijn er het slechtst aan toe. Deze groep heeft de onweerstaanbare drang om voortdurend selfies op allerlei sociale media te posten.”
Het onderzoek heeft echter nooit plaatsgevonden. Het is allemaal uit de dikke duim van internet gezogen. Toch deed het mij denken aan de 19-jarige Danny Bowman die wel degelijk zo’n zwaar geval is. Recentelijk verscheen hij in het nieuws omdat hij iedere dag meer dan 200 selfies postte. In zijn zoektocht naar de perfecte selfie raakte hij zo verslaafd aan het fenomeen dat hij zelfs niet meer in staat was om naar school te gaan. Toen hij zich realiseerde dat hij er nooit en te nimmer in zou slagen om de ultieme selfie te maken, restte hem nog maar een uitweg, en dat was het slikken van een handvol pillen. Zijn moeder kon ternauwernood voorkomen dat hij erin slaagde om een einde aan zijn leven te maken.
Maar wat is dan wel het antwoord? Het is het klassieke verhaal van Narcissus. Een figuur uit de Griekse mythologie die letterlijk ten onder ging aan de ziekelijke zucht naar zijn eigen zelfbeeld. Smartphones zijn een spiegel van onze ziel. Een black mirror wel te verstaan. Een spiegel die ons de zwarte kant van technologie voorhoudt. We kijken nooit meer omhoog en hebben alleen maar oog voor het glinsterende scherm en naar de wereld die daar achter schuil gaat. Alleen uit dit oogpunt zou het puur uit zelfbehoud verstandig zijn om te minderen met het maken van selfies. Of zijn we daarvoor al te ver heen?
