Voor een paar weken terug schreef Venkatesh Rao (aka Venkat) de blogpost “The Mother of All Disruptions”. In dit artikel laat hij zijn gedachten gaan over de belangrijkste uitvindingen in de geschiedenis van de mensheid. Naast die van taal onderscheidt hij een tweede belangrijke verstoring: informatietechnologie. Sterker nog, in zijn ogen is de impact van informatietechnologie groter dan de invloed van taal: “computing disrupts natural language”.
In zijn argumentatie heeft Venkat het over twee soorten technologieën: zacht en hard. Harde technologieën onderscheiden zich van ruwe grondstoffen doordat ze een ontwerp belichamen. Een harde technologie acteert als het medium van een zachte technologie. Een zachte technologie kan namelijk niet uit zichzelf invloed uitoefenen op de fysieke wereld. Hiervoor heeft ze een harde technologie nodig. Taal zien zodoende we terug in prehistorische muurschilderingen, maar ook geschreven op papier. Software kan bijvoorbeeld bewaard worden op harde schijven, maar ook op ponskaarten. Venkat stelt dat harde technologieën alleen andere harde technologieën kunnen disrupteren. Zachte technologieën kunnen alleen andere zachte technologieën verstoren. “Like disrupts like”.
Gedurende de industriële revolutie hebben machines en organisaties kunnen opereren met behulp van de menselijke taal. Nu wordt de menselijke taal steeds meer vervangen door software. Door deze innovatie zijn mensen zijn niet langer nodig, de machines kunnen het werk zelfstandig aan. Mensen worden als het ware gedisrupteerd door informatietechnologie. “For the first 150 years after the industrial revolution, machines and organizations had to make do with human language (and employ human translators) for their thinking and communication needs. Now they’ve found a technology that serves them better, and they’re switching.”
Het samenspel waarin organisaties en mensen met elkaar communiceren en samenwerken staat dus op het punt te veranderen. Software maakt het mogelijk dat een “slimme” machine, naast mensen en organisaties, als derde speler aan dit “economische” spel wordt toegevoegd. De implicaties hiervan zijn drieledig:
- Three-agent economics: In de huidige maatschappij voldoen organisaties net zoals mensen aan allerlei normen, waarden en wetten. In de nabije toekomst zijn machines hetzelfde lot beschoren. Machines moeten beschouwd worden als een economische agent. Het idee dat machines zelfstandig geld uit kunnen geven en zelfs bezittingen kunnen hebben, zet alles op zijn kop.
- Competition among agent types: de traditionele rolverdeling tussen mensen, organisaties en machines gaat op de schop. Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat deze rolverdeling hetzelfde zal blijven. Nu zijn er al machines op de markt die sportverslagen schrijven op basis van data en statistieken die tijdens de wedstrijd worden gemaakt. De vraag “welke rol er straks voor mensen overblijft?” wordt in de toekomst alleen maar relevanter.
- The rise of uber-organizations: een nieuw type van organisatie zal het levenslicht zien. Een organisatie die bestaat over de rug van twee zachte technologieën: taal en software, waarbinnen machines en mensen op een compleet nieuwe manier met elkaar samenwerken en communiceren. Het bedrijf Amazon is de eerste exponent van dit nieuwe type organisaties.
Hebben bedrijven nu al moeite om B2B-, B2C-, C2B- en C2C-modellen te implementeren, dit probleem wordt alleen nog maar groter met de komst van B2M-, M2B-, C2M-, M2C- en M2M- markten. Venkat stelt zichzelf bijvoorbeeld een wereld voor waarin een frisdrank machine een zelfstandige economische entiteit is, die zelf verantwoordelijk is voor het beheren en de verkoop van zijn eigen drankvoorraad. De machine kan dus naast het zelfstandig verkopen van een drankje aan de consument (M2C), ook zelf een order plaatsen bij bedrijven (B2M) . Het kan zelfs een order plaatsen bij consumenten (C2M) om de voorraad aan te vullen. En wie is er straks juridisch en economisch aansprakelijk wanneer iemand ziek wordt van een frisdrank uit zo’n automaat? Een doos van Pandora wordt dus geopend bij het toelaten van een extra agent aan de economie.
Venkat weet het dus zeker. De disruptieve kracht van informatietechnologie is vele malen groter dan die van taal. In zijn figuur zet Venkat de volwassenheid van zachte technologie uit tegen de tijd. Waar hij niet expliciet over spreekt is de snelheid waarmee informatietechnologie onze samenleving verandert. In het artikel “Het managementprobleem van de 21ste eeuw” stond ik hier uitgebreid bij stil. “Versnelde verandering is de enige constante” in het huidige digitale tijdperk. Bedrijven kunnen hun borst voor de komende tijd nat maken. De geest is uit de fles. Het is digitaal darwinisme. Het is adapt or die!
Lees in dit kader ook nog eens “De mens is een ideeënmachine” uit juni 2011.
