Steve Mann, ‘s werelds eerste cyborg en ook wel de “father of wearable computing” genoemd, kwam halverwege 2012 in de problemen in een McDonalds restaurant in Parijs. Na met zijn gezin meerdere musea bezichtigd te hebben in de lichtstad, wilde hij de dag gezellig afsluiten in de plaatselijke McDonalds. Nadat zij hun maaltijd besteld hadden, werd Steve aangevallen door een drietal medewerkers van het etablishment. Ze probeerden met geweld zijn digitale bril, die hij al meer dan 39 jaar gebruikt als hulpmiddel bij zijn verminderde gezichtsvermogen, van zijn hoofd af te rukken. Het model uit 1999 lijkt op een primitieve versie van Google Glass. Schijnbaar wilden de personeelsleden niet op film vastgelegd worden.
Probleem is echter dat de laatste versie van Steve’s bril permanent aan zijn hoofd is vastgemonteerd. Alleen met speciaal gereedschap is het mogelijk om de bril van zijn schedel af te schroeven. Zelfs het overleggen van een brief van zijn huisarts overtuigde het dienstdoende personeel niet. De brief werd simpelweg verscheurd en Steve werd op straat gezet. Volgens de website van visionair Ray Kurzweil was dit de allereerste aanval op een cyborg.
Kroeg verbiedt Google Glass
Vorige week postte het cafe The 5 Point, dat gevestigd is in Seattle, een bericht op zijn Facebook pagina waarin het vermeldde dat het bij voorbaat de aankomende digitale bril van Google verbood: “For the record, The 5 Point is the first Seattle business to ban in advance Google Glasses. And ass kickings will be encouraged for violators.” Dave Meinert, de eigenaar van de bar, liet in een interview met de plaatselijke radiozonder KIRO-FM weten dat de cultuur in de kroeg de bril niet toeliet. Mensen komen naar de kroeg om in volledige anonimiteit te genieten van hun natje en droogje en zeker niet om in het geniep gefilmd of gefotografeerd te worden om vervolgens met naam en toenaam op het web te belanden. “People want to go there and be not known…and definitely don’t want to be secretly filmed or videotaped and immediately put on the Internet.”
Meinert gaf in het vraaggesprek ruiterlijk toe dat het in eerste instantie een grap betrof. Alle aandacht en commotie rondom zijn berichtgeving legt echter wel een vinger op een zere plek. Mensen willen niet ongevraagd digitaal vereeuwigd worden.
Stop de cyborgs
In februari 2013 kwamen een groep van experts op het gebied van kunstmatige intelligentie en een aantal artiesten bijeen. Ze maakten zich ernstig zorgen om de effecten die Google Glass op onze maatschappij zal hebben. Ze verenigden zich onder de naam “Stop the Cyborgs”. Het doel is om een toekomst te voorkomen waarbij privacy niet meer bestaat en bedrijven oppermachtig zijn.
Deze beweging heeft inmiddels zijn eigen website gekregen. “Fighting the algorithmic future one bit at a time.” Bit voor bit verzet de countercultuur zich tegen de snel oprukkende algoritmes die ons zowel in het fysieke als in het digitale leven achtervolgen. De beweging waarschuwt voor het dystopische idee dat mensen door digitale technologie ten prooi vallen aan het netwerk en dat ze hierbij de eigen identiteit voorgoed verliezen:
“Gradually people will stop acting as autonomous individuals, when making decisions and interacting with others, and instead become mere sensor/effector nodes of a global network. There will be no room for multiple identities, hypocrisy or experimentation. There will be no space in which you can escape your online profile and the system will be controlled by a small group of corporations.”
In hun manifesto verwijzen ze onder andere naar de zogenaamde Creepy Cameraman. Het gaat hierbij om een aantal video’s die recentelijk op YouTube zijn gepubliceerd waarin te zien is hoe een onbekend persoon op wildvreemde mensen afloopt met een camera in zijn hand. Deze voorbijgangers filmt hij vervolgens zonder om hun toestemming te vragen. De meeste mensen reageren geirriteerd en willen niet gefilmd worden. De beelden roepen weerzin op. Is dit een mogelijke toekomst die ons met Google Glass staat te wachten?
Privacy, technologie en de wet
Tot nu toe heeft Google zich nog niet echt verweerd tegen de privacy bezwaren. Het wordt tijd dat het bedrijf duidelijk maakt hoe hun digitale bril de privacy van anderen waarborgt. In het gratis trendrapport “Privacy, technologie en de wet” geven we aan dat wetgeving vaak te kort schiet. Bedrijven moeten dus zelf de handschoen oppakken. Ze moeten proactief en preventief te werk gaan. “Privacy by design” heet dit. Bij de allereerste ontwikkelingen van een produkt of een dienst moet al rekening gehouden worden met de privacy van het individu. Privacygarantie moet de defaultinstelling zijn. Bak privacy in het ontwerp. Zorg voor zichtbaarheid en transparantie. Openheid moet het leidmotief zijn. Ga respectvol om met de privacy. Stel dus vooral het individu centraal.
Krachtiger dan Meglena Kuneva, heeft niemand het ooit gezegd: “Persoonlijke informatie is de nieuwe olie van het internet en de nieuwe munteenheid van de digitale wereld.” Mevrouw Kuneva zei het als eurocommissaris voor consumentenbescherming in haar keynotespeech op een rondetafelbijeenkomst voor online datacollectie, targeting en profiling, eind maart 2009 in Brussel. Ik hoop dat Larry Page en Sergey Brin goed naar de speech van mevrouw Kuneva geluisterd hebben en onze privacy niet voor een paar centen verkwanselen.
De vraag is, als je eenmaal cyborg bent, heb je dan nog behoefte aan privacy?