Op 12-11-12 sprak Steve Wozniak, medeoprichter van Apple, op de vierde editie van TEDx Brussel. “The Woz” sloot af met de volgende cliff-hanger:
“Nowadays, where do you go to ask questions? The answer starts with ‘Go’, and it’s not God.”
De vraag stellen is haar beantwoorden, zeggen we wel eens. Ook nu was het duidelijk: in de ogen van Wozniak is Google de “Alwetende”. Dezer dagen sponsort de internetinformatiegigant de expositie in het Belgische Mons over het het ontstaan van het Web, onder de titel Renaissance 2.0. Gedoeld wordt op de Papieren Google, die Paul Otlet met zijn Mundaneum 100 jaar geleden voor ogen had.
De geschiedenis herhaalt zich
Tijdens de Renaissance 1.0 was er na de Middeleeuwen weer volop aandacht voor de mensgelijkende goden uit de antieke oudheid, en daarmee voor de kracht van de mens zelf. Die ging voortvarend aan de slag en ontwikkelde de moderne wetenschap, kunst, het geldstelsel, en legde de kiem voor globalisering en democratisering. Met technologie, geletterdheid en kennisproducten.
Als we aan die Renaissance voor het gemak het Humanisme, de Verlichting en de Encyclopedisten toevoegen, die direct in het verlengde liggen, dan herhaalt de geschiedenis zich nu inderdaad als in een pressure cooker. Niet in de laatste plaats dankzij de Augmented Humanity-inspanningen van Google.
De vraag of Google God is, wordt al sinds het bestaan van ’s werelds grootste zoekmachine gesteld. Er is zelfs grappigerwijs een website http://isgooglegod.com in het leven geroepen die een overtuigend antwoord geeft op deze vraag, namelijk gewoon “YES”.
Volgend jaar september bestaat Google 15 jaar, en in deze korte tijd is de zoektechnologie een onmisbaar onderdeel van ons dagelijks leven gaan vormen. We kunnen niet zonder: Google is alwetend en alomtegenwoordig.
De kerk van Google
Bij godheden horen kerken en daarom richtte Matt MacPherson in augustus 2006 de website http://www.thechurchofgoogle.org op, toen hij zich tijdens een griepje stierlijk verveelde. Op de homepage is het volgende te lezen:
“We at the Church of Google believe the search engine Google is the closest humankind has ever come to directly experiencing an actual God (as typically defined). We believe there is much more evidence in favour of Google’s divinity than there is for the divinity of other more traditional gods. We reject supernatural gods on the notion they are not scientifically provable. Thus, Googlists believe Google should rightfully be given the title of “God”, as She exhibits a great many of the characteristics traditionally associated with such Deities in a scientifically provable manner.”
Traditionele goden hebben volgens MacPherson afgedaan. Wetenschappelijk bewijs dat zij bestaan, is er niet. Google daarentegen bezit veel van de eigenschappen die aan godheden worden toegewezen en alles wat Google doet, is gedegen wetenschappelijk verankerd.
MacPherson geeft zelfs negen (gods)bewijzen om aan te tonen dat Google God is. Zo is Google onder andere alwetend, alomtegenwoordig, onsterfelijk, oneindig, vergeet ze niets en beantwoordt ze gebeden. Volgens MacPherson moet Google dus wel God zijn. Vandaar dat hij zijn kerk heeft opgericht.
In zijn recente boek Church in an Age of Crisis wijdt pastor James Emery White een compleet hoofdstuk aan de vraag of Google God is. Ook hij verwijst naar de invloed die onder meer Facebook en Google op ons leven uitoefenen. Volgens White dichten we ze goddelijke kwaliteiten toe en zijn we gefascineerd door hun macht.
Bij iedereen die wel eens een glimp heeft opgevangen van de introductie van een nieuw Apple-product, staat de bevlogen verering in het geheugen gegrift. Er is de afgelopen jaren een complete religie ontstaan voor het Apple-altaar. Onderzoek heeft aangetoond, dat het merk dezelfde chemische reactie in onze hersenen teweegbrengt als een diepe religieuze beleving. In geval van Apple is Steve Jobs de Messias. Je zou zelfs kunnen zeggen, dat His Steveness voor ons is gestorven en misschien ooit nog wel op aarde terug zal keren ook. Uiteraard om te oordelen!
De toekomst van Google
Terug naar de vraag of Google God is? Op 1 mei 2002 deed Larry Page, medeoprichter van Google en tegenwoordig CEO van het bedrijf, in een vraag-en-antwoord-sessie op Stanford University zijn toekomstvisie voor Google uit de doeken:
“The mission that I laid out for you will take us a little while, since that’s AI-Complete. I don’t know if you guys know what it means? It means Artificial Intelligence. […] If you solve search, you can answer any question, that means that you can do basically anything.”
In 2006 liet Page weten dat Google pas vijf procent van dit ultieme einddoel had gerealiseerd:
“People always make the assumption that we’re done with search. That’s very far from the case. We’re probably only 5% of the way there. We want to create the ultimate search engine that can understand anything. Some people could call that Artificial Intelligence.”
Nog een lange weg te gaan dus, voordat Google zich “AI Complete” kan noemen. Over God heeft Larry Page het wijselijk niet met zoveel woorden, maar Wereldbrein (H.G. Wells) of Mundaneum (Otlet) komen ook aardig in de buurt van een geseculariseerde godsopvatting: zeker in de traditie van Renaissance en Verlichting.
De afgelopen jaren echter heeft Google flink meters weten te maken in de richting van het “AI Complete Augmented Humanity”-ideaal. In het laboratorium van het ultrageheime GoogleX wordt de lancering van een aantal verregaande AI-producten voorbereid. Zelfrijdende auto’s, maar ook de Knowledge Graph in combinatie met Google Now en Google Glass. Het heeft er alle schijn van dat het einddoel van Google aanzienlijk dichterbij is gekomen dan een aantal jaren geleden het geval was. De vraag is nog wanneer de kunstmatige intelligentie van Google een eigen bewustzijn krijgt.
Dit artikel maakt deel uit van “Homo Googliens: Wonderland Wordt Werkelijkheid” van Sander Duivestein, Thomas van Manen en Jaap Bloem.
