In het kader van ons bijna afgeronde nieuwe onderzoek ” Don’t Be Evil” en het daarmee samenhangende VINT Symposium 2010 had ik vanochtend met Jaap Bloem een lange conversatie. Over eigenlijk van alles en nog wat. Een van de laatste dingen die we bespraken ging over wat ” Don’t Be Evil” nu eigenlijk is. Zojuist kreeg ik van Jaap nog een aanvullende mail op onze conversatie. Deze mail wil ik jullie niet onthouden.
* * *
A: Don’t Be Evil is op z’n minst de meest economische manier om in een conversatiemaatschappij en een collaboratie-economie bestendige winstmaximalisatie te behalen zonder de andere stakeholders te benadelen.
B: Don’t Be Evil is op z’n best de meest economische manier om in een conversatiemaatschappij en een collaboratie-economie bestendige winstmaximalisatie te behalen met het oogmerk om de andere stakeholders ook zo veel mogelijk te laten meeprofiteren.
Basisprincipe: Met de wirwar aan (transparant) peer-to-peer-verkeer in een web-based conversatiemaatschappij en collaboratie-economie is het “oneconomisch” om te besodemieteren. Mutualistische symbiose met stakeholders is de handigste hefboom voor economisch en maatschappelijk succes. Dit is méér dan “survival of the kindest” en “wie goed doet, goed ontmoet”. Het gaat hier om harde economische efficiëntie en effectiviteit.
Bedenk: “Evil” is van oorsprong een moreel/ethisch begrip. De vigerende “mores” bepalen of je op enig moment afhaakt of niet. Voor de hand liggend voorbeeld: moet Google nu in China blijven of niet? De Chinezen laten zich de imperialistische westerse democratische openheid echt niet opdringen. Echter, veel economische activiteit is natuurlijk moreel/ethisch indifferent. Deze kanttekening moet je maken, anders zet je mensen te zeer op het moreel/ethische been en in A en B hoeft het daar totaal niet om te gaan..
* * *
Doet benieuwing (nee, dat woord bestaat idd niet) ontstaan naar het onderzoek; vooral als daar ook nog dat andere belangrijke begrip, uit de speltheorie, doorheen wordt gewoven: prisoners dilemma. Want: samenwerken? Tot waar en tot welke prijs?
Don’t Be Evil is dus winstmaximalisatie, zijn companies die verlies maken dan Evil?
Ja Jan, inderdaad. Dat is m.i. vooral een kwestie van “jurisprudentie” achteraf, letterlijk: hoe verstandig (“prudent”) in een bepaalde casus om te gaan het met DBE-principe (de “ius” in kwestie). Een “cookbook” lijkt me derhalve niet mogelijk.
Tijdje terug bij Martin Kloos hier ook een boompje over opgezet, chk http://www.martinkloos.nl/2009/12/15/mutual-sustainability-en-social-media-strategie/#comment-25940188
Dat mondde toen uit in mijn MUSYQ-vondst, het Mutualistic Symbiosis Quotient i.o., zie: http://www.methemedia.com/archives/420 Was vlak voor Kerst, dus misschien was ik in een extra vredelievende mood 😉
@Arnd: Haha, wat komt die Arnd weer olijk over de Brug, Man. Nee natuurlijk niet, die zijn er simpelweg nog niet in geslaagd.
@Jan nog even: “benieuwing” is wellicht vooral een voorbeeld van idiolect, zoals dat in de taalkunde heet, maar ik krijg toch 130 hits hoor 😉
Wat zijn taal en wiskunde toch onnodig verschillend soms.
@Arnd: je bedoelt taal en logica.
@jaap bloem Hmm… of prisoners dilemma achteraf speelt? Lijkt me niet. Is eerder een ‘storende’;) factor, zij het wel een belangrijke. Want hij impliceert dat ‘evil’ absoluut niet eenduidig, laat staan makkelijk, is vast te stellen.
En inderdaad: als ook al verhapeselingen en verhaspelingen die we op het Web vinden via Google tot Juist worden verheven; dan is ook benieuwing ineens iets anders dan een woordgrapje 😉
@Jan: klopt, prisoner’s dilemma is de abstracte paraplu. Wat ik bedoel, is dat in elke complexe pd-situatie assessments achteraf en evaluatie van beslissingen vanuit enige distantie het meeste licht werpen op het geval in kwestie en met slagen om de arm wijsheden kunnen opleveren voor de toepassing vh DBE-principe.
@Jaap Het PD leidt wel tot de conclusie dat economisch handelen níet indifferent is tav DBE-principe. Sterker, je kunt je afvragen of dat principe niet slechts één van de dimensie-categorieën is, en de andere dus feitelijk Be Evil ( en wat dat oplevert).
Kortom, ik vind DBE een mooi en toe te juichen premisse. Maar of en vooral hoelang i standhoudt??!
@ Jan van der Sluis
Don’t be Evil zou je kunnen zien als de maxime voor organisaties in de 21e eeuw. Economisch gezien is het handig om goed voor de planeet te zorgen, anders houdt de economie er vroegtijdig mee op. Te verwachten is dat de druk dmv wetgeving op zal lopen en ‘groen’ veel meer business op zal leveren. Je klanten niet besodemieteren levert steeds meer winst op in de huidige conversatiemaatschappij. Je wordt zo aan de schandpaal genageld, dus pas op je tellen en niet jokken. En goed doen voor kenniswerkers is een must in de collaboratiemaatschappij, waarin het individu steeds meer macht krijgt en organisaties snakken naar meer slimme vindingen van hun medewerkers.
“Let the force be with you”
Be Good. Don’t be Evil 😉
Kún je wel een situatie vinden waarin in een sociale economie géén stakeholders benadeeld worden? Eg. Applestore verijdert 5000 expliciete applicaties, dit stelt de puriteinse stakeholders tevreden, maar of het alle stakeholders tevreden zal stellen…? En is de Apple-store werkelijk collaboratief als Apple de volmachtige zeggenschap heeft over het aanbod?
“Don’t be Evil” is een subjectieve term en cultureel bepaald. Een stam kanibalen heeft heel andere ideeën omtrent “slecht en gemeen” dan wij. Als de betekenis van “Don’t be Evil” nu nog door de Westerse mogendheden wordt bepaald,wat gebeurt er dan als de Chinezen massaal op Internet aanwezig zijn? Zou “Don’t be Evil” zich dan gaan vertalen naar de Chinese normen en waarden?
@Jan: DBE is inderdaad je open stellen met als risico, dat daar misbruik van wordt gemaakt of dat het niet optimaal rendeert. Vaag? Welnee.
DBE wil ik VOORAL ontideologiseren en voorstellen als ten minste de nobrainer-saus en op zijn best de nobrainer-carrier voor blijvend succesvol gedrag in een “webwereld”, waar openheid en transparantie steeds normaler en wenselijker zijn, omdat, zoals de ervaring leert, veel misbruik snel en achter elkaar aan het licht komt. Dat de beerput dan waarschijnlijk dus nog dieper is, is geen reden om de DBE-handdoek in de ring te gooien. Integendeel, je moet dwars door de bagger heen en in een doorlopend Plan/Do/Check/Act-proces sturen op verbetering.
Overigens, doelbewuste “evilness” was en is geen optie in traditionele (business)verhoudingen en is verboden op straffe van. In de nieuwe gewenste en/of vermeende openheid is DBE een nobrainer – als “startarchitectuur” zou ik bijna zeggen. Kans dat organisaties zich tevreden stellen met een likje DBE-vernis of zich verschuilen achter een DBE-pantser. Zielig en vragen om een démasqué.
Hierboven heb ik twee uitersten gedefinieerd: “goed” (A) en “keigoed” (B). Daar mag je ook best tussen switchen – in de tijd of in processen; in de “kwetsbaarheids”gelaagdheid van je business. Zoals je dat zelf analyseert en etaleert.
Ge-ontideologiseerd betekent eea dat in de casuïstiek en in retrospect het beste lering kan worden getrokken, die kan dienen om a priori-advies te formuleren. Dat geldt zeker voor hoe met het prisoner’s dilemma wordt omgegaan, welke risico’s daarbij worden geïdentificeerd en welke materiële en/of immateriële payback period en payback quantity en quality wordt gehanteerd.
Inderdaad Jan, met het postuleren van DBE begint de moeizaamheid pas. Geen reden om anno nu dit principe te verlaten, dunkt me.
@Marleen: Apple verkiest het om anti-Adult te zijn in welke vorm dan ook. Binnen zijn kaders/”mores” bedient Apple alle stakeholders – of liever alle stakeholder-ID’s waar het mee te maken wil hebben. De Adult-ID doet niet mee. Philips daarentegen kiest doelbewust voor gestyleerde relatiespeeltjes. Past perfect in “Sense & Simplicity” en hun do good-missie.
Verder is Apple wel degelijk “collaboratief” maar gebruikt het bedrijf dit doelbewust NIET in de marketing. Een ultieme verrassing is vele malen beter. Als je dat waar kunt maken, dan is dat zo. De winnar heeft altijd gelijk 😉
Nogmaals @Marleen: je kunt er vergif op innemen dat het Nieuwe Confucianisme van China, straks de eerste economie van de wereld, een belangrijkere factor gaat worden, dan zelfs vriend Wilders zal kunnen bestrijden. Zie ook mijn M!-bijdrage: Het dorp Chinerica.
@jaap (de kans is groot dat ik agv tijdgebrek steeds later/minder ga reageren. Op voorhand excuus daarvoor)
Ik ‘voel met je mee’. Maar waar ik de vinger heb willen leggen, is nu juist dat interveniërende effect van het prisoners dilemma.
Naar mijn stellige overtuiging is dat een zo fundamenteel menselijke eigenschap – uiteindelijk voor jezelf kiezen – dat ook DBE daarin als instrument kan en zal worden ingezet. En ik verwacht dat vooral de grote(re) conglomeraten er mee aan de slag zijn of gaan omdat daar de politieke component (intern én extern) belangrijker is. Met politieke component bedoel ik dan al die zaken die primair te maken hebben met plaatsbepaling in een hiërarchie en niet of veel minder met bedrijfseconomische belangen.
Een voorbeeld van die ‘verwording’, dat gebruik van mechanismen is de ontwikkeling van reclame. Daarin zie je steeds subtieler (sociaal-)psychologische kennis ingezet: we kopen geen auto, we kopen status/emotie/…
Maar ik ben het met je eens: ontideologisering is van groot belang. Want net als ‘2.0’ volledig door inflatie is uitgehold, zo kan Don’t Be Evil makkelijk verworden.
Beste Jan, Laat ik beginnen met je te danken voor je waardevolle weerwerk!
Als cynische techno-optimist deel ik je zorg. De beerput kan niet alleen dieper en smeriger blijken te zijn – hij kan makkelijk ook nog dieper en smeriger worden. Tijd dus om DBE hoog in het vaandel te zetten, zonder daarmee te dwepen of het te hypen.
Ik weiger om mijn cynische kant de overhand te laten krijgen. Die gebruik ik uitsluitend om de noodzaak van een positieve DBE-grondhouding op een reële manier, en recht doende aan complexiteit en risico’s, over het voetlicht te brengen.
Jan, jouw caveats zijn valide. En hoewel ik mbt DBE een verklaard tegenstander ben van simplificaties als “wie goed doet, goed ontmoet”, durf ik nu en hier toch te zeggen: eerlijk duurt het langst 😉
Let’s shake hands ;))) (zeker op het punt van cynisch – of sceptisch? – techno-realsime. Dát herken ik zeer zeker).
Moreel/ethisch maakt het ook cultuur gevoelig. Wie bepaalt eigenlijk of het moreel/ethisch verantwoord is. Wij? met zijn allen? zijn wij de moraal ridders voor de wereld. jij en ik? En mag daarmee ook de chinese overheid ons tot de morele/ethische orde roepen?
Daarnaast geldt hetzelfde voor de stakeholders, wie zijn dat? en wie bepaalt dat. Wi bepaalt welke stakeholders we wel rekening mee moeten houden/belonen en welke we kunnen negeren. Is dat ook cultuur?
Is Don’t be Evil met de conversatiemaatschappij en een collaboratie-economie een global begrip of moeten we dit gaan localiseren op basis van cultuur. Is Google globaal Evil omdat ze in China doen wat daar gebruikelijk is?
@Menno “Economisch gezien is het handig om goed voor de planeet te zorgen, anders houdt de economie er vroegtijdig mee op.”
Als je als organisatie een Hit&Run strategie hebt en speelt op de korte termijn, dan gaat dit niet op. Vele organisaties worden gestuurd op enorm korte cijfers. Maand/kwartaal. De maximale horizon voor bedrijven lijkt soms wel de contractduur van de bestuursvoorzitter.
@Arnd: Cultuur en (wereld)regio spelen een grote rol, evenals de ontwikkeling van het wets- en rechtstelsel. En niet te vergeten de ideologie: kapitalisme, communisme, democraten, republikeinen, islamieten, sjiiten, quakers, noem maar op. Evenzo de track record met misdaad en terreur. Toch heeft DBE ondanks de verschillen een vaste kern wat betreft het internationale zakelijke verkeer. Er zijn heel wat geschreven en ongeschreven codices in verschillende economische sectoren. En first & foremost zijn er natuurlijk contracten en de wens van een duurzame relatie met (goede) klanten.
@Arnd Logischerwijs gaan energieprijzen, subsidies, wet- en regelgeving en CO2 taxen werken. Als we de economie rond maken, dwz dat we niet alleen de benefits nemen, maar de kosten van de bij-effecten van productie, dan krijg je een heel ander rekensommetje. Peakearth hebben we al bereikt, we zitten nu op1,3 aarde die eigenlijk nodig is. Als wereldleiders en businessleiders een knip voor de neus waard zijn duwen ze de economie steeds verder in de richting van Do’t Be Evil. Of als het water aan de lippen staat natuurlijk 😉
@Menno: Klinkt aardig als cradle to cradle & the story of stuff als ik het zo lees. http://www.storyofstuff.com/
@Jaap: Is de wens van een duurzame relatie met (goede) klanten nu niet een luxe product, zeker als we kijken naar opkomende economien? Zijn dienstverleners in chindia ook bezig met duurzame relaties en eventueel duurzaamheid? Is het voor sommige niet een stapje te hoog op de piramide van maslow?
Inderdaad Arnd, met het postuleren van DBE begint de moeizaamheid pas. Geen reden om anno nu dit principe te verlaten, dunkt me.
Heb “Jan” vervangen door “Arnd”. Zie reactie 13.
EN NU DE 10 KILOMETER EN DE 100STE OLYMPISCHE MEDAILLE VOOR NEDERLAND. CHEERS!
EVIl RULEZ: Svens feestje gaat niet door, hoewel hij aan alle kanten überlegen was 🙁
Don’t be Evil. Wat is Be. Is dat Act. Don’t Act Evil. & is Act dan handelen of doen alsof, Acteren. Oei, ze kijken. Act Natural, Act not Evil… Oprecht: Don’t Do Evil.
Van parasitisme via co-existentie naar mutualisme of symbiose.